PROJENİN AMACI:

            Projenin amacı, ilimiz genelinde eğitim öğretime devam eden tüm öğrencilerimizin obezite ile mücadele, diş sağlığı ve göz sağlığı konularında gerekli farkındalık çalışmalarının yapılmasıdır.  Bu kapsamda:

 

Obezite:

1.      Çağın en önemli sağlık sorunlarından olan obeziteye karşı bilinç kazandırılması,

2.      Okul kantinlerinin sağlıklı beslenmeyi destekleyecek şekilde düzenlenmesi;

3.      Öğrencilerin sağlıklı beslenmeye dikkatini çekmek amacıyla okul panolarının hazırlanması;

4.      Sağlıklı beslenme konulu resim, şiir, kompozisyon, münazara gibi etkinliklerin düzenlenmesi;

5.      Velilere yönelik sağlık, sağlıklı beslenme, hareketli yaşam vb. konularda bilgilendirme çalışmalarının yapılması;

6.      Okul çalışanlarına sağlık, sağlıklı beslenme, hareketli yaşam vb. konularda eğitim verilmesi;

7.      Öğrencilerin boy ve kilo ölçümleri yapılması ve sonuçların değerlendirilmesi,

8.      Obezite, diyabet vb. problemleri yaşayan öğrencilerimizin sağlıklı kuruluşlarına yönlendirilmesi ve velilerinin bilgilendirilmesi,

9.      Sağlıklı beslenme ve Fiziksel Aktivite ile ilgili seminer, kurs ve paneller düzenlenmesi,

10.  Konu ile ilgili afiş ve broşür çalışmaları yapılması,

11.  İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren kurumlar tarafından Fiziksel Aktiviteye dikkat çekmek amacıyla düzenlenen yürüyüş etkinliklerine öğrenci ve veli katılımının sağlanması,

12.  İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren kurumlar tarafından belirli gün ve haftalarda gerçekleştirilen farkındalık faaliyetlerine öğrenci ve veli katılımının sağlanması,

13.  Beslenme Dostu Okullar Programına katılımın teşvik edilmesi,

14.  Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite konulu çeşitli görsellere yer verilmesi

 Diş Sağlığı:

1.      Öğrencilerde dişlerin, sağlık açısından önemi noktasında gerekli duyarlılık çalışmaları yapılması,

2.      Dişlerin etkili ve verimli kullanımı için bilgilendirme ve görsellerle destek çalışmalarının gerçekleştirilmesi,

3.      Belirlenen takvim doğrultusunda Gümüşhane genelinde öğrenim gören tüm öğrencilerin okullarında taramaların yapılması gerektiğinde ilimiz Ağız Diş Sağlığı Merkezine getirilerek tedavilerinin gerçekleştirilmesi,

  Diş Sağlığı:

1.      Öğrencilerde gözlerin, insan sağlığı açısından önemi noktasında gerekli duyarlılık çalışmaları yapılması,

2.      Gözlerin sağlıklı korunması yöntemleri için bilgilendirme ve görsellerle destek çalışmalarının gerçekleştirilmesi,

3.      Belirlenen takvim doğrultusunda Gümüşhane genelinde öğrenim gören tüm ilkokul/ortaokul öğrencilerinin okullarında taramaların yapılması, gerektiğinde ilimiz Devlet hastanesi göz polikliniklerine getirilerek tedavilerinin gerçekleştirilmesi,

PROJENİN GEREKÇESİ

Obezite;

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından obezite vücuttaki yağ miktarının sağlığı bozacak düzeyde artması olarak tanımlanmaktadır. Obezite, her yıl 40 milyon insanın ölümüne sebep olan kronik hastalıkların (kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, kronik solunum yolu hastalıkları, kanser) en önemli sebeplerinden biridir. Buna bağlı olarak sağlıklı nesiller yetiştirerek sağlıklı bir toplum oluşturmak en önemli hedefimizdir. Bu bağlamda obezite ile mücadelede en önemli adım küçük yaşlarda sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasıdır. Obezitenin sebep olduğu hastalıklar;

?        İnsülin direnci ? Hiperinsülinemi

?        Tip 2 Diabetes Mellitus ( Şeker Hastalığı)

?        Hipertansiyon ( yüksek tansiyon)

?        Koroner arter hastalığı

?        Hiperlipidemi ? Hipertrigliseridemi (Kan Yağlarının Yükselmesi)

?        Metabolik sendrom

?        Safra kesesi hastalıkları

?        Bazı kanser türleri (kadınlarda safra kesesi, endometriyum, yumurtalık ve meme kanserleri, erkeklerde ise kolon ve prostat kanserleri )

?        Osteoartrit

?        Felç

?        Uyku apnesi

?        Karaciğer yağlanması

?        Astım

?        Solunum zorluğu

?        Gebelik komplikasyonları

?        Menstruasyon düzensizlikleri

?        Aşırı kıllanma

?        Ameliyat risklerinin artması

?        Ruhsal sorunlar (Anoreksiya nevroza (yemek yememe) veya Blumia nevroza (kusarak yediği besinlerden yararlanmama), Binge eating (tıkınırcasına yeme),  gece yeme sendromu gibi ortaya çıkabilir veya bir şeyi daha fazla yiyerek psikolojik doyum sağlamaya çalışma)

?        Toplumsal uyumsuzluklar

?        Özellikle sık aralıklarla ağırlık kaybetme ve kazanma sonucunda deri altı yağ dokusunun fazla olması nedeniyle deri enfeksiyonları, kasıklarda ve ayaklarda mantar enfeksiyonları

?        Kas-iskelet sistemi problemleri

Yukarıda sıralanan hastalıklar insan yaşamını zorlaştıran pek çoğu ise ortaya çıktıktan sonra düzelmeyen hastalıklardır. İnsan yaşamını etkileyen bu hastalıklarının önüne geçebilmek için ideal bir vücut ağırlığının sağlanması ve korunması ile sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite alışkanlıklarının kazanılması önem arz etmektedir. Dolayısı ile konu; göz ardı edilemez ve acil müdahale bekleyen bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Yine Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre; gelişmiş ülkeler başta olmak üzere, ülkemizde de obezite; çocuklar arasında %15-%20 aralığında olup, bu kişilerinde  %60'ı gibi önemli bir oranı hayatlarının yetişkinlik ve ileri dönemlerinde bu sorunla karşı karşıya olduğu gerçeği, durumun ciddiyetini gözler önüne sermektedir.

Bu bağlamda, obezite sorununun öncelikle tanısının konulması ve çözüm için üzerine gidilmesi gerekmektedir. Obezite sorununun çözümü ile yukarıda belirtilmiş birçok rahatsızlığın önüne geçilebilecektir. Bu durumda sağlıklı nesiller yetiştirerek sağlıklı bir toplum oluşturmak konulu projemiz hedefine ulaşmış olacaktır.

Diş Sağlığı;

            Tüm dünyada en sık görülen sağlık sorunların başında ağız-diş problemleri gelmektedir. Ağız ve diş sağlığı sorunları içinde de en önemli iki sorun diş çürükleri ve periodontal (diş eti ve dişi bağlayan dokular) hastalıklardır.

Diş çürüğü, dış etkenlerle oluşan dişin sert dokusunda yıkıma yol açan, başlangıçta bulgu vermeyen, irreversible bir hastalık olmasının yanı sıra, diğer sistemleri de etkilemesi, gerekli korunma önlemleri alınmadığı durumda tanı ve tedavisi için zaman, personel ve maddi kayıplara yol açması nedeniyle halk sağlığı açısından önemle ele alınması gereken bir sorundur. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, sosyoekonomik nedenlere, beslenme ve ağız temizliği alışkanlıklarının olumsuz etkilerine vb. bağlı olarak diş çürüğü prevalansının 5-10 kat arttığı rapor edilmektedir. Dünya sağlık Örgütü 2000 yılında herkese sağlık programı çerçevesinde 5-6 yaş gurubunda diş çürüğü olmayanların oranının %50 olmasını, 12 yaş grubunda ise ortalama kalıcı, eksik, ve dolgulu diş sayısı (DMF indeksi)'nin 3'ten fazla olmamasını hedeflemektedir. Ağız-diş sağlığı (ADS) sorunları ülkemiz için önemli bir halk sağlığı problemidir. Ülkemizde diş çürükleri ve dişeti hastalıkları 14?15 yaş grubundan sonra hızla artmaktadır. İlköğretime yeni başlayan bir öğrencide yaklaşık 4?5 civarında diş çürüğü ve her iki çocuktan birinde daimi diş çürüğü bulunmaktadır. Ağız diş sağlığının iyileştirilmesi, hastalıkların kontrol edilebilir düzeyde olduğu çocuk yaş gruplarında, topluma yönelik koruyucu programların uygulanması ile mümkündür. Konu ile ilgili raporlarda çözüm olarak "ağız-diş sağlığının sağlık programının en önemli parçalarından birisi olarak ele alınması ve anaokul ve 1.sınıf öğrencilerinin yararlanacağı önleyici ve tedavi edici programların artırılması" önerilmektedir. Ayrıca ileri sınıf düzeylerinde bu sorunlarla karşı karşıya kalmış öğrencilerimiz için de mutlak suretle tedaviye yönelik uygulamalar gerekmektedir.

 Göz sağlığı

Çocuklardaki göz rahatsızlıkları birkaç aylık bebekken bile ortaya çıkabilir. Dikkatli ailelerin gözlemleri ve peşinden gelecek hekim tedavisi ile sorun çözülebilir. Tedavide geç kalınması ise kronik sorunlara yol açabilir.

Çocukluktaki göz hastalıkları çocuğun geleceğini de etkileyebilir. Görme problemleri okul öncesi çocukların yüzde 5-10'unu, okul çağı çocuklarının ise yüzde 20-30'unu etkiler. Tedavi edilmemiş göz problemleri öğrenme kabiliyetini, kişiliği, okula uyumu olumsuz etkileyeceği gibi hastalığın daha da kötüleşmesine ve başka ciddi problemlere de yol açabilir.

Çocuklarda en sık görülen hastalıklar olarak göz tembelliği, göz kayması, gözyaşı kanalı tıkanıklığı, hipermetropi, astigmatizma, konjonktivit sayılabilir.

Göz tembelliği; Göz tembelliği, retinaya net görüntü gelmemesi nedeniyle retinanın görmeyi öğrenememesi halidir. Genellikle iki göz arasında gözlük kusuru numarasının farklı olmasından kaynaklanır. Özellikle 7 yaşından sonra tembelliği yenmek çok çok zordur. Bu nedenle göz tembelliğinin çok erken yaşlarda tespit edilmesi, tembelliğe neden sorunun tedavi edilmesi için çok önemlidir.

Göz kayması; Göz kaymaları, doğuştan ya da sonradan olabilir. Doğuştan olanlarda erkenden ameliyat gerekmektedir. Sonradan olanlarda ise zamanında kullanmaya başlamak kaydıyla sadece gözlük bile bazen yeterlidir. Ancak bu gibi durumlarda bazen hem ameliyat hem de gözlük gerekebilmektedir.

Konjonktivit; Konjonktivitler, mikrobik, alerjik olmak üzere çok çeşitlidir. Sulanma, çapaklanma, kaşıntı, batma, kızarıklık, gibi belirtiler verirler. Zamanında tedavi edilmezse kronikleşebilir.

Göz hastalığı belirtileri:

·         Göz kayması

·         Göz kapağı düşüklüğü

·         Göz yaşarması

·         Çapaklanma

·         Şişlik

·         Bir gözü kapayarak bakma

·         Çok yakından okuma

·         TV'yi yakından izleme

·         Gözlerini kısarak bakma

·         Okuduğu yeri kaçırma

·         Okuduğu yeri belirlemek için parmak kullanma

·         Düşük performans

·         Baş ağrısı

·         Baş dönmesi

·         Bulantı

·         Sakarca davranış

·         Dalgınlık

·         Başı bir yana eğerek bakma

·         Sık sık gözleri kaşıma

·         Bebek 3 aylık olmasına rağmen bakışları odaklayamama

Ailede ciddi göz hastalığı varlığı durumunda çocukta göz hastalığı olabileceğini düşünmek gerekir.

Okul öncesi dönemde ailenin gözlemleri, okul çağına gelindiğinde aileden ayrı olarak öğretmen ve eğitmenlerin de çocukları izlemeleri, onlar hakkında gerekirse notlar tutmaları, anormal davranışlara dikkat etmeleri, bir sorun gördükleri ya da hissettiklerinde aileyi uyararak çocuğun göz muayenesinin yaptırılmasına yardımcı olmaları çok yararlı olacaktır.

Pek çok göz problemi erken yaşlarda başladığından çocukların belli zamanlarda gözleri kontrolden geçirilmelidir. Çocukta bir problem görülmese bile okul öncesi çağda 6'ncı ayda, 3 ve 5 yaşlarda ve okuldan önceki yazda; okul sırasında da 2 yılda bir göz muayenesi yapılması uygundur. Eğer herhangi bir sorun varsa tabii ki bu dönemler beklenmemelidir.

 

PROJE FAALİYETLERİ:

Obezite;

Proje yetersiz ve dengesiz beslenme alışkanlıkları ile fiziksel inaktiviteye bağlı çocukluk çağı obezitesi ile mücadele etmek üzere kurgulanmıştır. Bununla beraber yürütülmesi öngörülen temel etkinlikler şunlardır:

1. Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite konularında öğrencilerde farkındalık oluşturmak amacıyla konu ile ilgili eğitici eğitimi almış öğretmenlerimiz tarafından eğitimler yapılması, gerektiğinde İl Sağlık Müdürlüğü'nden destek alınması

2.Okul kantinlerinin güncel kantin yönetmeliğine uygun olarak düzenlenmesi ve belirli aralıklarla okul yönetimi tarafından kontrol edilmesi,

3.Öğrencilerin konuya dikkatini çekmek amacıyla koridor ve sınıf panolarının hazırlanması ve belirili gün ve haftalara (04-10 Mart Dünya Tuza Dikkat Haftası, 7-13 Nisan Dünya Sağlık Haftası, 10 Mayıs Dünya Sağlık İçin Hareket Et Günü, 19 Mayıs Avrupa Obezite Günü, 3-9 Eylül Halk Sağlığı Haftası, 3-4 Ekim Dünya Yürüyüş Günü, 14 Kasım Dünya Diyabet Günü vb.)uygun olacak şekilde güncellenmesi,

4.Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite konularında öğrencileri aktif katılımını sağlamak amacıyla şiir, resim, münazara, kompozisyon gibi faaliyetlerin okul yönetimi tarafından organize edilmesi ve kazanan kişi ya da gruplara ödül verilerek teşvik edilmesi,

5. Okul çalışanları ve velilere Sağlıklı beslenme ve Fiziksel Aktivite konularında eğitici eğitimi almış öğretmenlerimiz tarafından seminerler düzenlenmesi, gerektiğinde İl Sağlık Müdürlüğü'nden destek alınması,

6. Öğrencilere boy ve kilo ölçümlerinin yapılarak yaş gruplarına uygun olarak değerlendirilmesi, değerlendirme sonucunda ideal kilonun altında veya üzerinde olan öğrencilerin velilerinin bilgilendirilerek sağlık kuruluşlarına yönlendirilmesinin yapılması,

7. Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite veya spesifik başka bir konuda okul yönetimi tarafından seminer, panel vb. düzenlenmesi, gerektiğinde İl Sağlık Müdürlüğü'nden destek alınması,

8. Okul yönetimi Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite konulu afiş ve broşür hazırlanması, gerektiğinde İl Sağlık Müdürlüğü'nden destek alınması, öğrenci ve velilere dağıtılması,

9. Yürüyüş etkinlikleri ve farkındalık faaliyetlerine katılımın sağlanması,

10. Beyaz Bayrak almış olan okullarımızın Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla hazırlanmış olan Beslenme Dostu Okullar Programına katılımının sağlanması,

11. Okul Kantin ve yemekhanelerinde Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktiviteye dikkat çekecek görsellerin bulundurulması,

12. Okullarda bulunan ekranlarda Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite konulu kamu spotlarının belirli aralıklarla yayınlanması,

 

Diş Sağlığı;

Proje faaliyetleri yapılandırılırken il genelinde öğrenim gören tüm öğrencilerin koruyucu ağız ve diş sağlığı konusunda bilinçlendirilmesi, tanılanması ve tedavileri hedef alınmıştır. Bu kapsamda şu adımlar uygulanacaktır:

1) Oluşturulan takvim doğrultusunda il genelinde öğrenim gören tüm öğrencilere İl Sağlık Müdürlüğü tarafından okullara gidilerek ağız ve diş sağlığı hijyeni konularında öğrenci ve velilere yönelik farkındalık eğitimlerinin verilmesi

2) Oluşturulan takvim doğrultusunda il genelinde öğrenim gören tüm öğrencilerin ağız ve diş sağlığı taramasının yapılması

3) Tedaviye ihtiyaç duyulan öğrencilerin veli muvafakatı alınarak Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi'ne gönderilmesi

5) Öğrencilerin kliniklerde genel ağız ve diş muayenelerinin yapılarak, gerek görülmesi halinde tedaviye yönelik tüm uygulamalarının yapılması.

6) Tedavisi tek seferde bitirilemeyen öğrencilere randevu verilerek sürecin devam ettirilmesi.

7) Uygulamalar sonrasında öğrencilere ağız ve diş sağlığı korumaları yönünde özendirici ve sevdirici, aynı zamanda da diş hekimi fobisini yenmeye yönelik faaliyetler sunulması.

8) Öğrencilere diş fırçası ve diş macunu hediye edilmesi.

9) Anaokullarına yönelik öğrencilerin diş fırçalama alışkanlığını kazanmış ve öğrenci ağız diş sağlığı kontrolleri sonucu okullara diş dostu okul unvanı verilerek belgelendirilmesi

 

Göz Sağlığı;

Proje faaliyetleri yapılandırılırken il genelinde öğrenim gören tüm ilkokul/ortaokul öğrencilerinin göz sağlığının korunması konusunda bilinçlendirilmesi, tanılanması ve tedavileri hedef alınmıştır. Bu kapsamda şu adımlar uygulanacaktır:

1) Oluşturulan takvim doğrultusunda il genelinde öğrenim gören tüm ilkokul/ortaokul öğrencilere İl Sağlık Müdürlüğü tarafından okullara gidilerek göz sağlığı konularında öğrencilere yönelik farkındalık eğitimlerinin verilmesi

2) Oluşturulan takvim doğrultusunda il genelinde öğrenim gören tüm öğrencilerin göz sağlığı taramalarının yapılması,

3) Tedaviye ihtiyaç duyulan öğrencilerin veli muvafakatı alınarak hastaneye yönlendirilmesi,

4) Tedavisi tek seferde bitirilemeyen öğrencilere randevu verilerek sürecin devam ettirilmesi.

 

PROJENİN HEDEF KİTLESİ: Okullarda öğrenim gören tüm öğrenciler

PROJENİN SÜRESİ: 2018-2019 ve 2019-2020 Öğretim Dönemi

PROJENİN DAYANAKLARI:

·         Türkiye Cumhuriyeti Anayasası

·         1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu (2/2. Madde) (40/5. Madde)

·         4395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu

·         Gümüşhane İl Milli Eğitim Müdürlüğü Stratejik Planı

YÜRÜTMEYİ ÜSTLENEN KURUMLAR

·         Gümüşhane Valiliği

·         Gümüşhane İl Milli Eğitim Müdürlüğü

·         Gümüşhane İl Sağlık Müdürlüğü

Projeyi yürütmeyi üstlenen kurumlar,

·         Her türlü proje faaliyetinin planlamasını,

·         Projenin tanıtımı noktasında ihtiyaç duyulan afiş, broşür ve el ilanlarının temini,

·         Ana tema il ilgili olarak verilecek seminer ve eğitimlerin planlanmasını,

·         Diğer proje paydaşları ile iletişim ve ortak eylem planlamalarının oluşturulmasını,

·         Proje kapsamında kullanılacak materyallerin temin ve dağıtımını,

?        Okullarda proje faaliyetlerinin planlanıp değerlendirilebileceği toplantılar düzenlenmesini,

?         Proje etkinliklerinin (yarışmalar, paneller, geziler vb.) tanıtımını sağlayacaklardır.

PROJE PAYDAŞLARI

Gümüşhane Üniversitesi

Sivil Toplum Kuruluşları

İlgili Oda ve Kuruluşlar

Kamu Yararı Kapsamında Çalışan Dernekler

Görsel ve Yazılı Basın-Yayın Kuruluşları

Mahalle Muhtarlıkları